Άντρες : 210-8234740 και 210-3611803 - Γυναίκες και μητέρες : 210-3215813 info@18ano.gr

Ποιοί είμαστε

Λίγα λόγια για μας

Ιστορικη εξελιξη

Η

Μονάδα Απεξάρτησης 18 Άνω ανήκει διοικητικά στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το οποίο από της ίδρυσής του και για πολλά χρόνια νοσήλευε εξαρτημένους από ουσίες και αλκοόλ.

Η πρώτη εισαγωγή εξαρτημένου καταγράφεται το 1926, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση εισαγωγών εξαρτημένων ιδιαίτερα στις περιόδους 1928-1933 και 1942-1945.

Το 1961 με ενέργειες του ψυχιάτρου Ραπίδη δημιουργείται κλινική τοξικομανών – αλκοολικών και το 1972 εγκαθίσταται στο περίπτερο (κτήριο) Νο 18 Άνω (επάνω όροφος).

Το 1987 με πρωτοβουλία της τότε ομάδας θεραπευτών, η Μονάδα έπαψε να δέχεται περιστατικά κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και ταυτοχρόνως υιοθέτησε ως μέθοδο θεραπευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης, την ψυχοθεραπεία και την τέχνη-θεραπεία.

Το 1993 ξεκίνησε η λειτουργία του 10ου Περιπτέρου ως τμήμα Σωματικής Αποτοξίνωσης, το οποίο  λειτούργησε έως το 1997.

Το 1995 το 18 Άνω χωρίστηκε σε δύο ανεξάρτητες Μονάδες αυτές των Τοξικομανών και των Αλκοολικών.

Η Μονάδα απεξάρτησης 18 Άνω το 1987 διέθετε δύο Τμήματα (υποδοχής και ψυχολογικής απεξάρτησης), έκτοτε αναπτύχθηκε και σήμερα λειτουργεί 33 Τμήματα και Προγράμματα.

 

Η τοξικομανία

ως κοινωνικό φαινόμενο αντιμετωπίζεται μόνο επεμβαίνοντας στους γενεσιουργούς παράγοντες.

Η Πολιτεία πρέπει

να εξασφαλίζει τη δυνατότητα λειτουργίας πολλών τύπων προγραμμάτων για κάθε τύπο τοξικομανούς.

 

Τ

ο πρόγραμμα της Μονάδας Απεξάρτησης του Ψ.Ν.Α. είναι εθελοντικό, δηλαδή απευθύνεται σε όλους τους χρήστες – ανεξάρτητα από ηλικία, που έχουν θετικό κίνητρο και διατυπώνουν το αίτημα της ένταξής του σε αυτό υπογράφοντας σχετικό συμβόλαιο.

Το πρόγραμμα είναι στελεχωμένο από εκπαιδευμένους θεραπευτές (ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, επισκέπτες υγείας, πρώην χρήστες κ.λ.π.) και διαρκεί ενάμιση χρόνο περίπου.

Το Πρόγραμμα της Μονάδας μας για ενήλικες χωρίζεται σε τρεις φάσεις.

Οργανόγραμμα

Βασικές αρχές και στόχοι του 18 ΑΝΩ

● Δωρεάν παροχή υπηρεσιών, ελεύθερη πρόσβαση σε όσους έχουν ανάγκη των προσφερόμενων υπηρεσιών (χρήστες ουσιών, οικογένειες κ.λ.π.).
● Παροχή υπηρεσιών χωρίς διακρίσεις, ανεξάρτητα από φυλή, δόγμα, θρησκεία, φύλο, εθνικότητα, σεξουαλικό προσανατολισμό, ηλικία, σωματική κατάσταση, πολιτικές πεποιθήσεις, ποινικό μητρώο, οικονομική κατάσταση κ. λ. π.
● Η οικειοθελής προσέλευση του εξαρτημένου στις υπηρεσίες του Προγράμματος. Η υποχρεωτική θεραπεία είναι αναποτελεσματική και παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμα του εξαρτημένου ατόμου να αναθεωρήσει τη στάση του και να αιτηθεί θεραπείας.
● Η βάση λειτουργίας του 18 Άνω είναι ο ανθρωποκεντρισμός, η ισοτιμία και η συλλογικότητα.
● Το 18 ΑΝΩ λειτουργεί ως πλαίσιο θεραπείας, ως πλαίσιο διεκδίκησης κοινωνικής και πολιτισμικής, ως χώρος αυτογνωσίας, ελευθερίας, πολιτισμού, δημιουργικότητας και αυτονομίας. Όλα τα παραπάνω του προσδίδουν κινηματικό χαρακτήρα.
● Η διαδικασία της απεξάρτησης, έχει καθαρά πολιτισμική διάσταση, η οποία ταυτοχρόνως είναι θεραπευτική.
● Δεν υιοθετούνται θεραπευτικά μοντέλα, ακολουθείται η αρχή της «θεραπευτικής πολυφωνίας», με την εφαρμογή πολλών τύπων Προγραμμάτων θεραπείας απεξάρτησης.
● Στο 18 ΑΝΩ η θεραπευτική προσέγγιση είναι ψυχοκοινωνική και διαλεκτική χωρίς τη χρησιμοποίηση υποκατάστατων. Ο εξαρτημένος δεν αντιμετωπίζεται ως «ασθενής», ούτε ως παθητικό αντικείμενο νοσηλευτικών φροντίδων αλλά ως υποκείμενο και πρωταγωνιστής της θεραπευτικής διαδικασίας, στην οποία συμμετέχει ενεργά και επιδιώκει την αλλαγή τρόπου ζωής, με αξίες, στόχους, χωρίς ουσίες και φυγές οποιουδήποτε τύπου.
● Το θεραπευτικό δεν ταυτίζεται με το ιατρικό, όπως τείνει να επικρατήσει στην εποχή μας. Η λέξη θεραπεία χρησιμοποιείται με την έννοια της ίασης της διαταραγμένης σχέσης του εξαρτημένου με το σώμα του, το χώρο, το χρόνο, τον κόσμο και τον εαυτό του μέσα σ’ αυτόν. Ο ιατρικός λόγος είναι ένας από τους λόγους που ακούγονται, μαζί με το λόγο της ψυχοθεραπείας, της κοινωνιολογίας, της φιλοσοφίας, της ψυχανάλυσης, της τέχνης κ.λπ.
● Η θεραπεία απεξάρτησης δεν μπορεί να ανάγεται στην ατομική παρακολούθηση σε ιδιωτικό γραφείο κάποιου ειδικού. Δεν μπορεί επίσης να συντελείται σε ψυχιατρείο, δημόσιο ή ιδιωτικό. Απαιτεί ειδικό πλαίσιο, ειδική δομή, με το δικό της πρόγραμμα και τις δικές της υπηρεσίες.
● Σημαντικά εργαλεία της θεραπείας είναι η ψυχοθεραπεία, ατομική και ομαδική, η τέχνη και η συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
● Η απεξάρτηση στηρίζεται στην αρχή του θεραπευτικού συνεχούς, δηλαδή το εξαρτημένο άτομο εμπλέκεται σε μία ψυχοθεραπευτική σχέση, η οποία αποτελεί το βασικό εργαλείο – όχημα με το οποίο θα ολοκληρώσει αυτό το «ταξίδι στη γνώση και την αλλαγή».
● Η απεξάρτηση επίσης στηρίζεται στη βάση της ομάδας θεραπευτών («θεραπευτικής ομάδας»), η οποία αποτελείται από έμπειρο και εκπαιδευμένο προσωπικό, διαφορετικών ειδικοτήτων αλλά με κοινή γλώσσα και φιλοσοφία.
● Οι περιπτώσεις «διπλής διάγνωσης» αντιμετωπίζονται και στα δύο επίπεδα (της ψυχιατρικής συμπτωματολογίας και της εξάρτησης) σε στενή συνεργασία με ψυχίατρο της Μονάδας, που χορηγεί και φαρμακευτική αγωγή, εφόσον κριθεί αναγκαία και για όσο διάστημα χρειασθεί.
● Γενικός στόχος των Προγραμμάτων είναι η πλήρης απεξάρτηση του ατόμου από τις ουσίες μέσα από τη ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής και η αυτονόμησή του σε όλα τα επίπεδα.
● Ειδικοί στόχοι είναι:
– Η συνειδητοποίηση από το υποκείμενο, των αιτιών της εξάρτησης μέσα από την ατομική και την ομαδική ψυχοθεραπεία, σε διαλεκτική σχέση με την τέχνη, μέσα στο ειδικό πλαίσιο της απεξάρτησης με τις αρχές και τους κανόνες λειτουργίας του.
– Η αναδόμηση της προσωπικότητας του εξαρτημένου ατόμου.
– Η δημιουργία μιας νέας ταυτότητας.
-Η ισότιμη ένταξη ή επανένταξη του στο κοινωνικό σύνολο με πλήρη δικαιώματα (ατομικά, κοινωνικά, πολιτικά, εργασιακά κ.α.).

Αρχές λειτουργίας

1. Διάρκεια και φάσεις του Προγράμματος
Διάρκεια: περίπου 2 χρόνια θεραπείας
Φάσεις:
α) Φάση Εμψύχωσης – Ευαισθητοποίησης ( εξωτερική παρακολούθηση). Διάρκεια 3 περίπου μήνες
β) Φάση Ψυχολογικής Απεξάρτησης (εσωτερικής ή εξωτερικής παρακολούθησης). Διάρκεια 7 μήνες περίπου.
γ) Φάση Κοινωνικής Επανένταξης (εξωτερικής παρακολούθησης). Διάρκεια περίπου 1 χρόνος.

2. Θεραπευτικό πλαίσιο
Το θεραπευτικό πλαίσιο είναι η ταυτότητα του Προγράμματος. Είναι το όλον των θεωρητικών και λειτουργικών αρχών, κανόνων, αξιών και πρακτικών, που κατά γενική αποδοχή των θεραπευτών του Προγράμματος, ορίζουν τι είναι θεραπευτικό και τι όχι. Το θεραπευτικό πλαίσιο ορίζει την εσωτερική ζωή της Μονάδας όπως και τη σχέση της με το «έξω». Το θεραπευτικό πλαίσιο ορίζει μια στάση ζωής και μια «φιλοσοφία», είναι δυναμικό, ευέλικτο και με σχετική αυτονομία, λόγω του ψυχοθεραπευτικού χαρακτήρα του. Μέσα σ’ αυτό αναπτύσσεται μία μορφή κοινωνικής ζωής και μια κουλτούρα, στην οποία εισάγεται ο θεραπευόμενος, μέσα από τη συμμετοχή του στις συλλογικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται.
Βασική προϋπόθεση της λειτουργίας του είναι η πλήρης αποχή των θεραπευόμενων από όλες τις ουσίες, από όλες τις εκφάνσεις της βίας και από τις μεταξύ τους σεξουαλικές σχέσεις.
Το θεραπευτικό πλαίσιο λειτουργεί στη βάση της ισοτιμίας (δεν υπάρχουν παλαιοί και καινούργιοι θεραπεύομενοι), όλοι έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα απέναντι στους εαυτούς τους και το πλαίσιο.
Ο κάθε θεραπευόμενος εντάσσεται στο Πρόγραμμα ψυχολογικής απεξάρτησης ως μέλος μιας ψυχοθεραπευτικής ομάδας και όχι ατομικά.

3. Ομάδα θεραπευτών («Θεραπευτική ομάδα»)
Η «Θεραπευτική ομάδα» απαρτίζεται από όλους όσους προσφέρουν έργο στο θεραπευτικό πλαίσιο. Τα μέλη της «Θεραπευτικής ομάδας» είναι ισότιμα, με συμπληρωματικούς μεταξύ τους ρόλους.
Η θεραπευτική ομάδα επεξεργάζεται συλλογικά τις θεραπευτικές στρατηγικές κατά τις εβδομαδιαίες τακτικές συναντήσεις της.
Επίσης, όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με τη ζωή και την πολιτική της κάθε δομής και γενικότερα της Μονάδας, συζητούνται διεξοδικά στις συναντήσεις της θεραπευτικής ομάδας.

4. Θεραπευτικά μέσα
1. Ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία, τέχνη-θεραπεία, δραματοθεραπεία, χοροθεραπεία, μουσική, φωτογραφία κ.λπ.
2. Ομάδα κλινικής με τη συμμετοχή της θεραπευτικής ομάδας και όλων των θεραπευόμενων, που ασχολείται με θέματα σχέσεων και συμβίωσης στο χώρο.
3. Ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες (κοινωνικού προβληματισμού, αγωγής υγείας – για ζητήματα ηπατίτιδας AIDS, στοματικής υγιεινής κ.λ.π.)
4. Ομάδες εργοθεραπείας
5. Ομάδες γυμναστικής και αθλητισμού ( ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κολύμβηση)
6. Ομάδες αυτοοργάνωσης της ζωής μέσα στο θεραπευτικό πλαίσιο α). Ομάδα απογραφής, συντονίζεται από του θεραπευόμενους και συζητά θέματα της καθημερινής δραστηριότητας. β). Ομάδα κοινού ταμείου, συντονίζεται από τους θεραπευόμενους και συζητά θέματα που αφορούν στη διαχείριση των χρημάτων τους, σχετικά με είδη πρώτης ανάγκης που δεν καλύπτονται από το Πρόγραμμα.
7. Ομάδες κοινωνικών δράσεων (αφορά κυρίως στην Κοινωνική Επανένταξη)

5. Θεραπευτικός- Κλινικός Σχεδιασμός
Συλλογική επεξεργασία των αναγκών του εξαρτημένου, με βάση την κλινική εικόνα, τη στάση του, τις αλλαγές του, τη συμμετοχή του στη θεραπευτική διαδικασία, καθ’ όλη τη θεραπευτική του πορεία από τη θεραπευτική ομάδα στις σταθερές εβδομαδιαίες συναντήσεις.
Στενή συνεργασία ατομικών θεραπευτών και συντονιστών των ομάδων, τόσο της ψυχοθεραπείας στην οποία ανήκει ο συγκεκριμένος θεραπευόμενος, όσο και όλων των υπολοίπων ομάδων. Συζήτηση , όλων των περιπτώσεων σε εβδομαδιαία βάση, στην ομάδα εποπτείας.

6. Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις πραγματοποιούνται από τα μέλη της
«θεραπευτικής ομάδας», στην οποία συμμετέχουν ισότιμα όλοι όσοι
προσφέρουν υπηρεσίες, αναλόγως του ρόλου τους.
Εφ’ όσον υπάρχουν ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις, χορηγείται η αναγκαία
φαρμακευτική αγωγή υπό την επίβλεψη ψυχιάτρου.
Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις, ατομικές και ομαδικές (πολλών τύπων
και σε πολλά επίπεδα) έχουν στόχο τη συνειδητοποίηση των αιτιών της
εξάρτησης του ατόμου (πως και γιατί έγινε η εμπλοκή με τις ουσίες), την
αλλαγή βασικών ψυχολογικών λειτουργιών του, καθώς και την ανάπτυξη
ικανοτήτων και δεξιοτήτων μέσα από την οργάνωση των πρακτικών δραστηριοτήτων του σε νέες συλλογικές βάσεις.
Με τη συμβολή της τέχνης, κατακτάται η ικανότητα συναισθηματικής
έκφρασης, καλλιτεχνικής δημιουργίας και διεύρυνσης των πνευματικών του
οριζόντων.

7. Το ημερήσιο και εβδομαδιαίο πρόγραμμα
Το πρόγραμμα που καθορίζει τις δραστηριότητες και τη λειτουργία της κάθε δομής σε καθημερινή βάση, δεν αποτελεί ένα στατικό σύνολο αλλά συζητιέται και επαναπροσδιορίζεται από τη θεραπευτική ομάδα, στη βάση των αναγκών των θεραπευομένων και σε σχέση με το κλίμα που επικρατεί στον χώρο. Το πρόγραμμα καταρτίζεται σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση. Οι θεραπεύομενοι έχουν την υποχρέωση να συμμετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες, οι οποίες και αποτελούν το μέσο για την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων. Η εκούσια επιλογή που έχουν κάνει, με την υπογραφή συμβολαίου, αφορά στο πρόγραμμα της δομής συνολικά και όχι στις επιμέρους θεραπευτικές δραστηριότητες.

8. Εποπτεία
Η εποπτεία των θεραπευτών είναι εξωτερική, πραγματοποιείται σε τακτική εβδομαδιαία βάση και εξασφαλίζεται από το πλαίσιο της Μονάδας. Ο χαρακτήρας της εποπτείας ορίζεται από τις ανάγκες κάθε δομής.

9. Συμβόλαιο θεραπείας
Υπογράφεται από τον θερατευόμενο και τον ατομικό του θεραπευτή κατά την είσοδο στη φάση της ψυχολογικής απεξάρτησης. Ο εξαρτημένος εντάσσεται στο πρόγραμμα
υπογράφοντας το συμβόλαιο του πλαισίου.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας γίνονται τοξικολογικές εξετάσεις ούρων δύο φορές την εβδομάδα. Η διαδικασία αυτή έχει θεραπευτικό χαρακτήρα.

10. Η συμμετοχή της οικογένειας
Η οικογένεια συμμετέχει στη θεραπεία του εξαρτημένου μέλους της, είτε εντασσόμενη στα εξειδικευμένα Προγράμματα της Μονάδας, είτε παίρνοντας μέρος σε ομάδες οικογενειών, οικογενειακές συναντήσεις κ.λπ., ανά τακτά χρονικά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια του Προγράμματος, με τους θεραπευτές της Μονάδας.

Οι παραπάνω αρχές λειτουργίας βρίσκονται σε πλήρη αντιστοιχία με το θεωρητικό πλαίσιο που έχει υιοθετήσει η Μονάδα τον κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας της κάθε δομής και τον κώδικα δεοντολογίας.

Δεν υπάρχει θεραπεία – πανάκεια, ούτε μαγικές λύσεις.

Η θεραπευτική προσέγγιση του εξαρτημένου ατόμου πρέπει να είναι πολυεστιακή (άτομο, οικογένεια, ομάδα), παρεμβαίνοντας στη βάση ενός συνολικού πλάνου σε όλες τις παραμέτρους του προβλήματος.

Φάσεις προγράμματος

Ευαισθητοποίηση

Ψυχολογική απεξάρτηση

Κοινωνική επανένταξη

Πρόκειται για τη πρώτη φάση του προγράμματος.
Σε αυτή τη φάση πραγματοποιούνται η ευαισθητοποίηση του εξαρτημένου ατόμου στο πρόβλημά του, η σταθεροποίηση της απόφασής του, η εμπλοκή του στη θεραπευτική διαδικασία και η ένταξή του στο θεραπευτικό πλαίσιο.

Στην αρχή αυτής της φάσης το εξαρτημένο άτομο έχει ατομικές συναντήσεις με την ομάδα υποδοχής και δίνει ούρα για τοξικολογικό έλεγχο δύο φορές την εβδομάδα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης η οποία διαρκεί περί τους τρεις μήνες ο θεραπευόμενος παρακολουθείται από τον ατομικό του θεραπευτή και συμμετέχει σε ομάδες εμψύχωσης, ευαισθητοποίησης, έκφρασης και τέχνης, δημιουργικής ενασχόλησης, πηλού, γυμναστικής, δραματοθεραπείας, κολάζ.

Είναι πολύ σημαντική η ύπαρξη της ομάδας σε αυτή τη δύσκολη φάση, διότι το εξαρτημένο άτομο είναι πολύ κοντά στην ουσία ακόμα και συγχρόνως αρκετά εκτεθειμένο σε αυτή, αφού η φάση της ευαισθητοποίησης είναι ανοικτή, δηλαδή ζει και κινείται στους ίδιους χώρους.

Η ομάδα, λοιπόν, είναι αυτή που στηρίζει, πιθανόν και να προστατεύει πολλές φορές, σε αυτή τη φάση που διαρκεί περίπου δύο μήνες.

Παράλληλα οι γονείς συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Τμήματος Οικογένειας (με ατομικές και ομαδικές συναντήσεις με τους ειδικούς θεραπευτές καθώς και ομάδες δραματοθεραπείας ειδικά για οικογένειες).

Πρόκειται για τη δεύτερη φάση.
Η φάση αυτή είναι κλειστή και πραγματοποιείται στο Περίπτερο 18 ΑΝΩ, του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και διαρκεί 6 – 7 μήνες περίπου.

Καθ’όλη τη διάρκεια της φάσης, οι θεραπευόμενοι, δεν έχουν καμία επαφή με το οικείο περιβάλλον αλλά και κανέναν άλλον εκτός από τα μέλη της θεραπευτικής ομάδας, προκειμένου να επικεντρωθούν στη θεραπεία τους, απερίσπαστοι από εξωτερικούς παράγοντες.

Στο διάστημα αυτών των μηνών, μέσα από την ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία αλλά και άλλες θεραπευτικές διαδικασίες, όπως η δραματοθεραπεία, εργοθεραπεία, γυμναστική, είναι υπεύθυνοι για το χώρο που ζουν (καθαριότητα, μαγείρεμα κ.λ.π.), αλλά και για τις σχέσεις τους με τα μέλη άλλων ομάδων.

Στη φάση της ψυχολογική απεξάρτησης, το εξαρτημένο άτομο, ανακαλύπτει τον πραγματικό του εαυτό και τους λόγους που το οδήγησαν στη χρήση ουσιών και την εξάρτησή του από αυτές.

Μαθαίνει να κάνει, για πρώτη φορά, ειλικρινείς και ουσιαστικές σχέσεις, καθώς και τι σημαίνει υπευθυνότητα και συνέπεια.

Πρόκειται για τη τρίτη φάση.
Η φάση αυτή είναι εξωτερική και πραγματοποιείται σε ξεχωριστό χώρο.

Η διάρκειά της είναι περίπου 10-12 μήνες και θεωρείται πλέον δύσκολη.

Κατά τη διάρκεια αυτών των 10-12 μηνών το εξαρτώμενο άτομο προετοιμάζεται για την επάνοδο και την ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο αντιμετωπίζοντας πολλά προβλήματα και δυσκολίες.

Είναι πρόγραμμα εξωτερικής παρακολούθησης όπου ο θεραπευόμενος προετοιμάζεται για την επάνοδο και την ένταξη του στο κοινωνικό σύνολο.

Λειτουργούν εκτός από την ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία, ομάδες ραδιοφώνου, θεάτρου, μουσικής, τέχνης, φωτογραφίας, αγγειοπλαστικής, κοσμήματος, δημιουργίας και πολιτισμού, βιβλίου, έκφρασης κινηματογράφου σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους.